Op
vrijdag 21 november was er in Luxemburg een overleg van de Europese
regeringsleiders over werkgelegenheid. Het Europees Verbond van
Vakverenigingen (EVV) riep op tot een demonstratie aan de vooravond van de
top, op donderdag, met als een van de centrale eisen: een effectieve,
drastische arbeidstijdverkorting om de werkloosheid te verminderen. De FNV
deed echter niet mee. Het komitee dat in Nederland de Euromarsen tegen werkloosheid,
armoede en sociale uitsluiting had georganiseerd besloot daarop, een delegatie
naar Luxewmburg te sturen. Zo namen toch nog ruim 50 demonstranten uit
Nederland deel aan de grote demonstratie, die ruim 25.000 mensen telde. Enkele
ervaringen.
s'Morgens
om zeven uur vertrok de bus achter het Centraal station in Amsterdam. In
Utrecht en Eindhoven werden nog groepjes demonstranten opgehaald, en toen zat
de bus vol. Aangekomen in de stad Luxemburg reden we naar het station van de
spoorwegen, waar de demonstratie begon. We stapten uit en voegden ons bij het
blok van de Euromarsen. Alle demonstranten in dit blok hadden zwart-witte
hesjes met het embleem van de Euromarsen erop. En op de achterkant: Chomage Ya
Basta!. Het was een kleurige demonstratie met rode, groene en blauwe hesjes van
de verschillende blokken. Men demonstreerde in de verschillende blokken vooral
voor arbeidstijdverkorting met herbezetting. We liepen de Avenue de la Liberte
af, een grote Boulevard van 25 meter breed. Zo ver je kon kijken waren er
demonstranten. Zij liepen in de blokken van hun vakbonden, vooral Belgische
en Franse. Maar er waren ook Grieken, Italianen en Spanjaarden en veel
Duitsers. Een Nederlander vertelde mij, dat hij met de bus uit Duisburg was
gekomen. De Duitse vakbonden hadden niet opgeroepen tot de demonstratie, maar
veel kaderleden waren toch tot mobiliseren overgegaan. Zo waren er oa drie
bussen uit Duisburg. Het was een levendige demonstratie met vuurwerk, gezang,
muziek, toortsen en grote ballonnen. Uit een grote luidspreker op een auto
schalde een Vlaamse versie van het Mariannelied. Dit riep bij mij gemengde
gevoelens op. Aan de ene kant: een meer dan honderd jaar oud, prachtig lied uit
een mooie traditie. Aan de andere kant besefte ik, hoe ver de grote groep van
werklozen in zijn/haar dagelijkse leefwereld inmiddels verwijderd is van deze
traditie, vooral in Nederland.
bekenden
Tijdens
de demonstratie heb ik allerlei bekenden ontmoet uit de tijd van de Euromarsen.
In dit blok van ongeveer 2000 mensen waren veel vertegenwoordigers van het
Franse Action Chomage en van de vakbond SUD. Er waren veel bekenden van AC!
Gironde, die ook meegelopen hebben in de Euromarsen. Veel Fransen waren met
een trein gekomen. Zij hadden enkele dagen eerder in Parijs een pamflet
verspreid, waarin opgeroepen werd op de twintigste om acht uur s'morgens te
verzamelen bij het Gare de l'Est. Daar zou men eisen, dat er een trein naar
Luxemburg zou gaan, zonder dat de reizigers hoefden te betalen, zodat ook
mensen met weinig geld konden deelnemen aan de demonstratie. De trein is
inderdaad in Luxemburg aangekomen. Maar vrijdagnacht zijn de ongeveer tweehonderd
treinreizigers bij terugkomst in Parijs gearresteerd. Ik weet niet, hoe het
hen verder is vergaan.
Bij
het eindpunt verliep de demonstratie. Er was geen centrale manifestatie. Iedereen
liep via de winkelstraten in het centrum een park in, terug naar de parkeerplaats
voor de bussen. Het netwerk van de Euromarsen had wel een manifestatie georganiseerd,
in de halle de Victor Hugo. Maar de zeer grote hal nauwelijks gevuld met
mensen. De meesten van het Euromarsenblok waren direct met de bus teruggegaan
naar huis. Het was sommigen ook niet duidelijk, dat er na afloop nog een
manifestatie was, en de halle Victor Hugo was ook niet eenvoudig te
vinden.
FNV
doet niet mee
Wat
moet je verder denken van zo'n demonstratie? Je kunt je op het standpunt
stellen van Lodewijk de Waal, voorzitter van de FNV, die in een brief aan de
bestuurders van de aangesloten bonden schreef, dat demonstreren op dit moment
geen zin heeft. Beter is overleg met de werkgevers en met Kok en lobbywerk
achter de schermen. Behalve de beinvloeding van de top heeft zo'n demonstratie
echter ook als functie: een bijdrage in het opbouwen van een Euro-kritische
beweging van onderop, waarbij een veelheid van internationale contacten
ontstaat. De vakbeweging ontleende in het verleden haar macht en invloed aan
de mobilisatie van de achterban, waarbij middels een grote varieteit aan
aktievormen druk werd uitgeoefend op werkgevers en overheid. Deze lijn lijkt
De Waal te hebben verlaten. Alles wordt op het overleg gegooid, waarbij men in
feite de voorwaarden van de tegenpartij accepteert. De leiding van de Nederlandse
vakbeweging accepteert de uitgangspunten van het poldermodel en van de
invoering van de Europese munt, die grote overheids bezuinigingen met zich
meebrengt. Uit het proefschrift van Ruud Vlek -'Inactieven in actie' blijkt,
dat de vakbeweging geen prioriteit geeft aan de belangen van de laagstbetaalden,
met hun flexibele arbeid, en de werklozen en arbeidsongeschikten, die vaak
moeten rondkomen van een minimumuitkering. De verdediging van hun belangen
wordt gesmoord in de vaak stroperige en bureacratische besluitvormingsprocedures
van de bonden.
resultaten
top
De
activiteiten van Action Chomage in Frankrijk, de Euromarsen, de demonstratie
in Luxemburg en andere akties hebben ertoe bijgedragen, dat het vraagstuk van
de werkloosheid op de Europese agenda is geplaatst. Vooralsnog zijn de
afspraken die in Luxemburg werden gemaakt echter boterzacht. Men wil binnen
vijf jaar stageplaatsen of werk regelen voor jongeren die werkloos zijn, maar
landen met een grotere werkloosheid mogen er langer over doen. Er wordt op de
Europese begroting een miljard uitgetrokken voor startende ondernemers. De
lidstaten moeten verder werken aan nationale banenplannen, maar harde
verplichtingen voor de landen zitten daar niet aan vast. De lidstaten gokken op
lastenverlaging voor werkgevers, die meer werk zou opleveren. Nederland
probeerde op de top in Luxemburg haar poldermodel te exporteren. Het is nu
zaak, de kritiek op dit model te intensiveren en alternatieven aan te dragen.
Piet
van der Lende
Geen opmerkingen:
Een reactie posten